dinsdag 23 juni 2009

Hoe solidair zijn multinationals ?

Onderstaand artikel is gepubliceerd op de SP-website afdeling Eindhoven, in de rubriek Ingezonden vanaf 30 juni 2009


The rich pay less !

De Engelse Hoogleraar Devereux publiceerde eind augustus 2007 in de Financial Times de resultaten van een onderzoek naar de afdracht van vennootschapsbelasting van Engelse multinationals. Conclusie: een derde van de grootste bedrijven betaalden helemaal geen belasting en de rest van de 700 bedrijven nauwelijks!
Hoe zit dat in Nederland?
Begin 2008 publiceerde het NRC resultaten van een onderzoek naar belastingverplichtingen van multinationals. De conclusie luidde dat zij nauwelijks vennootschapsbelasting betalen.
Het belastingstarief is de laatste jaren al gedaald en bedraagt nog maar 25,5%.
In werkelijkheid bleek van 23 AEX fondsen dat zij maar 16,8 % betaalden in 2006, toen de vennootschapsbelasting nog 29,6% bedroeg ! Iets meer dan de helft dus van de wettelijke eis.
De wetgever staat toe dat bedrijven extra aftrek kunnen krijgen, wanneer ze zich als een financiële instelling gedragen ten opzichte van hun buitenlandse dochterbedrijven. Via het rondpompen van geld in de vorm van leningen en daarover te betalen rentevergoedingen tussen moeder en dochterbedrijven krijgt men extra aftrek. Dat is echter geen core business van multinationals.
Tweede kamerleden van PvdA, Groen Links en de SP stelden hierover direct vragen aan Staatssecretaris De Jager. Dit leidde eerst tot een afwijzing, want de overheid geeft geen belastinginformatie over individuele belastingplichtigen.
Voor particulieren een begrijpelijk antwoord vanuit het oogpunt van de privacy.
Voor bedrijven met een beursnotering een belachelijk argument!
Via aangenomen moties van de heren Tang, Vendrik en Irrgang werden de bewindslieden gevraagd alsnog met deze informatie te komen.
Later verschafte de staatssecretaris wel enig inzicht. De totale betaalde belastingen van 23 Nederlandse multinationals met een AEX-notering, bedroegen € 1,3 miljard over 2007. In 2006 bedroeg dat nog 17,9 miljard voor alle Nederlandse vennootschappen!
Het grootste deel van die € 1,3 miljard wordt opgehoest door drie grote banken ING, ABN/AMRO en Fortis die samen 900 miljoen betalen. Dus 400 miljoen blijft er over voor de andere multinationals waaronder misschien Shell, Unilever, Philips en de anderen.
Een schijntje dus in het licht van de behaalde honderden miljarden winst.
Dus de conclusie kan niet anders luiden dan “the rich pay less”!

Terwijl deze MNO's zich zo graag profileren als Maatschappelijk Verantwoorde Ondernemingen zijn ze kennelijk weinig verantwoordelijk richting samenleving en belastingbetaler.
De wrange constatering is dat de grote en rijke bedrijven veel minder betalen dan de kleine bedrijven. Hetzelfde geldt voor de hoge inkomens die veel minder belasting betalen ondanks het hogere tarief, omdat zij gebruik maken van fiscale constructies of belastingontduiking hetgeen uiteindelijk een veel lagere belastingdruk oplevert.
Bekend is bijvoorbeeld het belastingverhaal van topondernemer Roel Pieper.
Pieper maakte 10 jaar lang gebruik van een regeling waarbij hij dertig procent van zijn belastbaar inkomen belastingvrij ontving. Deze '30-procentregeling' is bedoeld voor expats die voor een tijdelijke klus in Nederland zijn en voor Nederlanders die meer dan 15 jaar in het buitenland hebben vertoefd en hier een topfunctie gaan bekleden. De zogenaamde onmisbare “kenniswerkers”. Nu de belastingdienst deze gunstige regeling niet heeft verlengd is Pieper verhuisd naar de Franse Rivièra.

Geen wonder dat FNV voorzitter Jongerius het kabinet verwijt teveel de oren te laten hangen naar de werkgevers en ondernemers en te weinig oog heeft voor werknemers. De feiten ondersteunen die bewering. Minister Bos en de Jager hebben de kamer beloofd om met nieuwe maatregelen te komen zodat multinationals ook hun evenredige belasting-bijdrage leveren. In juni 2009 is dat nog steeds niet gebeurd want er moet eerst nog een consultatieronde plaatsvinden ! Dan moet ik meteen denken aan de slogan van de belastingdienst:" Leuker kunnen we het niet maken wel gemakkelijker"!

Eind november 2018 verscheen er een bericht in de media dat Shell al jaren geen winstbelasting betaalt. Dagblad Trouw had dit uitgezocht  op basis van een vertrouwelijk document van het Ministerie van Financiën. Door gebruik te maken van legale aftrekposten weet Shell de winstbelasting op nul te houden. In een publieke reactie laat Shell alleen weten dat ze zich aan de wet houden. Het is te gek voor woorden dat dit bedrijf met miljarden winsten ieder jaar de dans ontspringt, terwijl ze van alle infrastructuur, faciliteiten, subsidieregelingen gebruik maken.
Medio mei 2019 geven president-directeur Marjan van Loon van de Nederlandse tak en mede topmanager Alan McLean openlijk toe in een interview met Elsevier dat Shell in Nederland inderdaad al jaren gèèn winstbelasting of vennootschapsbelasting betaalt. Verder betaalt Shell  ook al jaren gèèn dividendbelasting. Het rijkste bedrijf, naar beurswaarde, van de AEX in Amsterdam betaalt niets, terwijl ze wel van àlle voordelen van Nederland gebruik maken. Dat is onbegrijpelijk, ook al geloven of denken deze managers dat het een "doodnormale zaak" is en niet in strijd met de Nederlandse wet. Formeel zijn daar ooit goedkeuringen voor gegeven, maar dan wel in achterkamertjes. Tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer op 29 mei 2019 bekenden nog meer CEO's en CFO's van onder andere Philips en AkzoNobel, dat ook zij momenteel gèèn winstbelasting betalen, mede door hoge kosten in het buitenland die ze in Nederland mogen verrekenen. Zij zien daar zelf geen enkel probleem in , want zij maken gebruik van de afgesproken belastingregels.
Bovendien dragen zij op andere manier bij aan de welvaart van Nederland door hun omvang en activiteiten zoals werkgelegenheid?
Nu wordt het wel eindelijk openbaar en gaat er hopelijk snel iets veranderen. Dit is moreel verwerpelijk. Wanneer krijgen we rechtvaardigheid?? 

Update eind 2019.
Misschien komt die rechtvaardigheid dan toch..., althans zeker een beetje. Kamerlid van Groen Links Bart Snels heeft een initiatiefwet opgesteld om ontwijking in geval van multinationals veel moeilijker te maken. Nu is het zo dat Shell verliezen van buitenlandse dochters kan aftrekken (verrekenen) van de Nederlandse winst . Kennelijk is dat al jaren zoveel dat er nu geen winstbelasting betaalt hoeft te worden. In de toekomst zouden deze verliezen alleen van andere Europese dochters mogen komen gedurende maximaal drie jaar (volgens Europese wetgeving). Verliezen uit de rest van de wereld zijn niet meer aftrekbaar vanaf 2021 !  Dat voorstel wil nu de huidige regering van premier Rutte overnemen en doorvoeren zo is de bekendmaking op Prinsjesdag 2019. 

maandag 15 juni 2009

Duurzame en solidaire Economie

Onderstaand artikel is gepubliceerd op de SP website afdeling Eindhoven, onder de rubriek ingezonden vanaf 23 juni 2009



Het Appèl van Antwerpen

Begin van dit jaar heeft een groep prominente economen tijdens een symposium in Antwerpen een oproep gedaan om de politiek te bewegen serieus werk te maken met een solidaire en duurzame economie. Dit heeft geleid tot een Appèl van Antwerpen .
Deze conferentie was een vervolg op een eerdere bijeenkomst in Tilburg waar ook een verklaring is opgesteld (zie ook http://www.economischegroei.net/index.php?topic=logotest&style_id=0 ).
Het Appèl komt met drie aanbevelingen:

I De noodzaak van een nieuw en breed samenlevingsberaad, dat direct aanhaakt bij de crises van nu en waarin naast de sociale partners ook milieu-, vredes- en ontwikkelingsorganisaties, vrouwen, jongeren, wetenschappers en migranten participeren.

Een vooruitstrevend plan dat helaas nog niet wordt opgepakt want zo is gebleken dat voor de bankencrisis een oud bankier Maas(ING) gevraagd is om een commissie te vormen en voorstellen te doen voor een herstel van het vertrouwen in banken (geen maatschappijbrede samenstelling dus).

II. Zonder verder uitstel moet nu een begin worden gemaakt met het ontwikkelen en toetsen van het bestaand beleidsinstrumentarium en het ontwikkelen van nieuwe instrumenten. Deze moeten de noodzakelijke koerswending naar een meer duurzame en solidaire economie ondersteunen, uitwerken en begeleiden.
Hierbij moet je denken aan andere indicatoren voor welvaart en welzijn dan het alom bekende bruto binnenlands of nationaal product (bnp) die alleen economische groei meet, maar juist niet het verlies aan onvervangbare grondstoffen, de schade aan klimaat, milieu of maatschappij . We hebben behoefte aan indicatoren die de duurzaamheid van producten aangeven, of de CO2 uitstoot aangeven, het energie- en grondstoffenverbruik en global footprint (beslag op physieke oppervlakte).

III. Een beleidsinzet op het nationale, Europese en mondiale vlak,met een hernieuwde technologische inzet ten bate van zowel de solidariteit als de duurzaamheid in deze wereld. Dit mede ter voorbereiding van de noodzakelijke herziening van de Lissabon-akkoorden en de naderende klimaattop in Kopenhagen.
Begin maart spreken 30 vooraanstaande wetenschappers, waaronder Herman Wijffels, Jan Pronk, Farah Karima zich ook uit voor deze plannen.
Inmiddels heeft ook premier Balkenende in een schriftelijke reactie gereageerd op de voorstellen en daarbij aangegeven dat hij en het hele kabinet alle moeite zullen doen. Hij zegt letterlijk:”Het is van belang dat economische groei duurzaam is en dat wij de nodige onderlinge solidariteit niet uit het oog verliezen …… globalisering die verantwoord is: houdbaar, duurzaam en solidair.” .
We zullen het kabinet met deze voornemens kritisch volgen.

maandag 8 juni 2009

Triodosbank eervol onderscheiden

Onderstaand artikel is geplaatst op de website Antrovista, rubriek nieuws vanaf 8 juni 2009



Triodos Bank is 'meest duurzame bank'!

Deze relatief kleine Nederlandse bank kreeg de onderscheiding afgelopen week op een congres over duurzaam bankieren, dat was georganiseerd door de Britse zakenkrant Financial Times en Wereldbankdochter IFC.
Triodos versloeg de andere concurrenten, waaronder Deutsche Bank en het Britse Standard Chartered, die waren gekozen uit in totaal 165 aanmeldingen.
Dat moet een aardige opsteker zijn geweest voor directievoorzitter Peter Blom, die ook aanwezig was op een bijzondere bijeenkomst in de Grote Kerk in Den Haag afgelopen vrijdag. Een dag over leiderschap met tal van interessante sprekers zoals Herman Wijffels, Ruud Lubbers, prinses Irene, Ruud Koornstra (Tendris en bekend van Ledlampen) en met als absoluut hoogtepunt de Dalai Lama. Spiritualiteit wordt kennelijk steeds meer geaccepteerd in ondernemerskringen en bij economen.

De dag daarna was Peter Blom ook de hoofdspreker op een studiemiddag in Congrescentrum Antropia te Driebergen, georganiseerd door de Werkgemeenschap voor Sociale Driegeleding. Daar luidde het thema Op weg naar een gezonde economie.
Een hele eer voor Peter Blom die zich al bijna 30 jaar heeft ingezet voor de Triodosbank en zich van kredietadviseur ontwikkeld heeft tot directeur en nu directievoorzitter.
In die dertig jaar heeft de Triodosbank zich ook concreet ingezet voor vele kleinschalige en duurzame projecten op het gebied van windenergie en een gezond landbouw. Veel bekendheid heeft de Triodosbank ook gekregen met microkredieten voor kleine ondernemers in ontwikkelingslanden. Voor grote banken waren deze kredieten niet interessant omdat ze te klein zijn en relatief veel administratie vergen. Dat is ook de reden dat de Triodosbank hoge rentepercentages vraagt voor microkredieten oplopend tot 25% . Niet geheel terecht, want het blijkt juist dat deze kleine ondernemers zeer kredietwaardig zijn. Een zeer hoog percentage microkredieten worden netjes inclusief rente afgelost en leveren dus geen risico op voor de bank. Bovendien is het duidelijk een ondernemerslening en geen consumptief krediet . Voor de laatste categorie leningen zijn percentages van 12 tot 18 % heel gebruikelijk. Een dergelijk productief krediet zou dus eigenlijk veel goedkoper moeten zijn. Toen ik daar een tijd geleden de Triodosbank over benaderde kreeg ik echter geen enkele reactie.
Interessant is ook het logo. Het suggereert mogelijk dat de bank werkt vanuit een visie op de samenleving waarin meerdere gebieden door elkaar vervlochten zijn . Maar waaruit blijkt concreet dat zij werken vanuit sociale driegeleding?
Aangezien er nu ook meer financiële transparantie is, want zo weten we inmiddels dat Peter Blom ook ruim 2 ton jaarsalaris verdient, zou het verstandig zijn ook meer verantwoording af te leggen over het gevoerde rentebeleid.